Apolonia z Ustrzyckich herbu Przestrzał (1736-1817) córka stolnika przemyskiego i żydaczowskiego Bazylego Ustrzyckiego oraz Katarzyny Zielonki. W 1749 r. , w wieku zaledwie 13 lat, poślubiła księcia Antoniego Lubomirskiego. Małżeństwo młodziutkiej Ustrzyckiej z Lubomirskim trwało jedynie dwa lata. Po rozwodzie, w 1751 r. Apolonia wyszła za mąż za Kazimierza Poniatowskiego, podkomorzego wielkiego koronnego, starszego brata Stanisława Augusta. W 1754 r. na świat przyszedł pierwszy syn Poniatowskich – Stanisław, późniejszy podskarbi wielki litewski, poseł na sejm, członek Komisji Edukacji Narodowej. Z pierworodnym synem przedstawił Apolonię na jednym z obrazów Marcello Bacciarelli. Ten utrzymany w pogodnej kolorystyce portret, ukazuje matkę z dzieckiem jako Florę z Amorem (obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie). Namalowany w 1757 r. obraz znajdował się niegdyś w galerii króla Stanisława Augusta. Ze związku z Kazimierzem Apolonia miała jeszcze dwie córki: Konstancję i Katarzynę. Małżeństwo Ustrzyckiej i Poniatowskiego nie należało do udanych. Apolonia była skromna i cicha, nie gustowała w towarzyskim zgiełku. Kazimierz słynął z rozrzutności, romansów i hulaszczego tryba życia. Prezentowany pastel ukazuje Apolonię w wieku około 25 lat. Twarz kobiety jest pociągła, subtelna, oblicze spokojne, odpowiadające rzeczywistemu usposobieniu modelki. Lekko różowe usta, układają się w delikatny uśmiech. Nos długi, prosty, nadaje szlachetny wyraz portretowanej twarzy. Na głowie obficie pudrowana peruka z puklem włosów opadającym na ramię. Głęboki dekolt sukni ukazuje delikatną, ciepłą karnację kobiety. Ramiona okrywa półprzezroczysty srebrzysto-niebieski szal, który najprawdopodobniej został domalowany później. Intensywnie niebieskie oczy Apolonii doskonale korespondują z tłem portretu w tym samym kolorze. Autor wizerunku, francuski pastelista i miniaturzysta, Louis-François Marteau, przez większą część życia był czynny w Polsce. Zapewne dzięki pokrewieństwu z nadwornym malarzem saskim Louisem de Silvestre’em Młodszym trafił na warszawsko-drezdeński dwór Augusta III. W 1752 r. pracował już dla rodziny Branickich. Od 1765 r. notowany jako "peintre du Roi" na dworze Stanisława Augusta. Od 1768 r. zajmował stałą pracownię w pobliżu Zamku, przy ul. Jezuickiej, gdzie król osobiście składał wizyty artyście. W strukturze akademii sztuk pięknych, z zamiarem utworzenia której król nosił się w latach 70., przewidziano dlań profesurę malarstwa z uposażeniem w wysokości 300 dukatów rocznie. Szczególnym wyróżnieniem dla artysty było powierzenie mu pracy nad serią portretów przedstawiających gości słynnych obiadów czwartkowych. Podobizny przyjaciół i współpracowników króla rysował etapami w latach 1771 (1768?) - 1780. Ze zdobiących niegdyś ściany premiere salle verte 29 portretów, do dziś zachowało się jedynie 9. W zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie znajduje się pochodzący z tej serii "Portret Michała Jerzego Wandalina Mniszcha". W 1795 r. w kolekcji Stanisława Augusta odnotowano 63 prace autorstwa Marteau.