Joseph Mathias Grassi (1757-1838) to obok Marcella Bacciarellego i Giovanniego Battisty Lampiego jeden z czołowych portrecistów polskiej arystokracji okresu Oświecenia. Urodzony w Wiedniu, w rodzinie włoskiego złotnika, zdobył wykształcenie na rodzimej Akademii Sztuk Pięknych (1768- 1791). W naddunajskiej stolicy namalował wizerunki członków elitarnego towarzystwa Indissolubles (Nierozłącznych), co ugruntowało jego pozycję sprawnego portrecisty. W gronie portretowanych przez Grassiego znalazł się książę Józef Poniatowski oraz księżna Tekla z Czapliców Jabłonowska, która stała się protektorką malarza, po jego przyjeździe do Polski. Pobyt artysty w Warszawie (1791-1795) był wypełniony licznymi zamówieniami. Grassi wykonał w tym okresie około 100 portretów, za co miał zbić prawdziwą fortunę – 5 tysięcy czerwonych złotych. Cały ten majątek stracił w wyniku działań rewolucyjnych insurekcji 1794 r, w które włączył się ponoć czynnie. Utrata majątku nie zniechęciła go do Polaków – malował ich chętnie po powrocie do Wiednia (1795 r.), a potem w Dreźnie (1799-1816). Szczególną popularnością cieszyły się jego portrety kobiece, w duchu angielskim – "miękkie i aksamitne", skomponowane na tle malowniczego pejzażu. Grassi nie stronił również od wizerunków męskich. Z upodobaniem odtwarzał rysy Tadeusza Kościuszki (1746 – 1817), którego znał osobiście i – jako sympatyk obozu reform - darzył szacunkiem za prowadzoną działalność polityczną. W kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu znajduje się "Portret Tadeusza Kościuszki w zbroi" (1792 r.), na którym Grassi przedstawił wodza w roli poetycznego rycerza.
Rysunek ze zbiorów Zamku ukazuje Kościuszkę w popiersiu, ubranego w mundur generała majora wojsk koronnych, przepasany szarfą oficerską. Na piersi bohatera widnieją krzyż Orderu Virtuti Millitari, przyznany mu za zasługi w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami (18 czerwca 1792 r.) oraz order amerykańskiego Stowarzyszenia Cyncynatów, który otrzymał jako jedyny Polak w historii tego odznaczenia (5 maja 1784 r.). O stopniu wojskowym portretowanego informują oznaczenia widoczne na kurtce mundurowej – haftowany "wężyk generalski" na kołnierzu oraz naramienniki z czterema paskami i srebrną frędzlą. Szyję generała zdobi zawiązany w luźną kokardę halsztuk. Znaczna cześć kompozycji została narysowana czarną kredką. Lekkości dodają wykonane bielą światła, usta subtelnie podkreślone czerwienią oraz tęczówki oczu błękitem. Układające się w delikatne fale włosy opracowano bardzo miękko i precyzyjnie. Wizerunek Kościuszki należy do typowych portretów Josefa Grassiego, w których artysta dyskretnie idealizował modela. Mającego wówczas czterdzieści siedem lat Kościuszkę, ukazał z młodzieńczą twarzą eleganta salonowego, odpowiadającą bardziej wyobrażeniu uduchowionego literata, aniżeli słynnego dowódcy wojskowego.
Według napisu widniejącego na podkładce, Grassi miał sportretować Kościuszkę z natury 2 sierpnia 1793 r. Przyszły wódz insurekcji stacjonował wtedy w Saksonii (w Dreźnie i w Lipsku), gdzie razem ze skupionymi wokół niego członkami obozu reform, opracowywał koncepcję powstania narodowego. Należy przypuszczać, że w tym samym czasie Drezno odwiedził również Josef Grassi – przyszły profesor tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych.
Zgodnie z zapisem na kartce dołączonej do pleców oprawy, Kościuszko miał podarować portret generałowi Karolowi Kniaziewiczowi. Z rąk Kniaziewicza rysunek trafił do jego chrześniaka, mieszkającego w Genewie hrabiego Oswalda Szymanowskiego. W 1907 r. Raymond Fournier-Sarlovéze opublikował portret jako własność Denisa Zaleskiego z Paryża. Wizerunek znalazł się również w inwentarzu z 1937 r. tejże paryskiej kolekcji. Zapewne przez kolejne pięćdziesiąt lat stanowił własność spadkobierców Zaleskiego. 21 marca 2002 r. portret wystawiono na sprzedaż w paryskim oddziale domu aukcyjnego Christie’s. Rysunek nabył polski kolekcjoner, który w grudniu 2020 r. sprzedał dzieło Zamkowi Królewskiemu w Warszawie.