Aureus, złota moneta rzymska, wprowadzona do obiegu w I w. przed Chr. przez Sullę, Pompejusza i Juliusza Cezara jako emisja wojenna. Stopniowo jej waga spadała, zastąpiona została przez solida w czasie panowania Konstantyna Wielkiego (307-337). Hadrian (117–138), Publius Aelius Hadrianus, ur. w 76 r., adoptowany przez Trajana, po którym objął władzę. Znaczną część swego panowania poświęcił wizytowaniu prowincji imperium. Jeden z najbardziej uzdolnionych cesarzy. Miłośnik i protektor sztuki. Zm. w 138 r. Liberalitas augusti, czyli podejmowane przez cesarza akcje okazywania jego szczególnej szczodrości, polegające na rozdawnictwie pieniędzy lub żywności, charakteryzowały panowanie Hadriana i stanowią istotny element w ustalaniu chronologii. W przypadku Hadriana można przypuszczać, iż u źródeł tej dobroczynności tkwiło autentyczne pragnienie podniesienia poziomu życia mieszkańców Cesarstwa, nie zaś tylko dążenie do osiągnięcia popularności. Personifikująca cesarską szczodrość Liberalitas wyposażona została w dwa atrybuty: tradycyjny róg obfitości oraz abakus (tabliczkę do spisywania żetonów rozdawanych mieszkańcom Rzymu, które można było zamienić na pieniądze lub na zboże). [Borys Paszkiewicz, Anita Chiron-Mrozowska, oprac. Michał Zawadzki]