Wróć do poprzedniej strony

Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Zegar kominkowy

Gille, Pierre I (ca 1690-1765) (zegarmistrz), Gille, Pierre II (1723-1784) lub (zegarmistrz)
ZKW/58
Miejsce powstania/znalezienia
Paryż (Francja)
Datowanie
ok. 1760-1770
Technika
odlewanie, cyzelowanie, złocenie, emaliowanie, oksydowanie, polerowanie, toczenie
Tworzywo
brąz, złoto, emalia, mosiądz, stal
Rodzaj
zegar kominkowy
Rozwiń
Dział
Metale
Własność
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
30,5 x 31 x 13 cm
Opis tekstowy

Zegar kominkowy

Gille, Pierre I (ca 1690-1765) (zegarmistrz), Gille, Pierre II (1723-1784) lub (zegarmistrz)
ZKW/58
Zegar kominkowy w brązowej złoconej ogniowo obudowie z geniuszem i kogutem, o tygodniowej pojemności chodu, wskazujący godziny i minuty, wybijający godziny i półgodziny.

Twórca powstałego przed 1770 r. modelu w stylu wczesnego klasycyzmu nie został definitywnie zidentyfikowany, kontekst znanych egzemplarzy z sygnowanymi mechanizmami znanych twórców wskazują na krąg czołowych paryskich brązowników, takich jak Nicolas Bonnet, Philippe Caffieri, Pierre-Antoine Foullette, Jean Joseph de Saint-Germain, Jean Goyer, Etienne Martincourt, Léonard Mary, René-François Morlay, Robert i Jean-Baptiste Osmondowie, Michel Poisson, czy François Vion. Znane są dwie podstawowe wersje obudowy o treści dydaktycznej, w której siedzące na stercie książek putto, trzymające w dłoni inne atrybuty (w egzemplarzu zamkowym kartę z rysunkiem i ołówek), opiera się o tarczę zegara. W egzemplarzu zamkowym putto interpretowane jest jako personifikacja sztuki, a umieszczony na cokole koguta być symbolem pilności w jej nauce. Leżące obok atrybuty: reźbiona, męska głowa, dłuto i młotek wspaują na sztuki plastyczne. W drugi wariancie zamiast koguta na cokole stoi globus sfery niebieskiej, przez co całość interpretowana być może jako personifikacja astronomii. Tylną stronę obudowy opracowano równie starannie jak przednią, mechanizm ukryto w kanelowanym cokole za drzwiczkami.
Zegar wyposażono w mechanizm typu francuskiego sygnowany na białej, emaliowanej tarczy "GILLE L’AÎNE / A PARIS", o dwóch sekcjach – chodu i bicia –o napędzie sprężynowym. Sekcja chodu, z wychwytem hakowym masywnym, taktowana jest krótkim wahadłem zawieszonym na nitce. Sekcja bicia typu paryskiego z kołem zapadowym wybija godziny i półgodziny na jednym dzwonku. Datowanie obudowy na ok. 1770 r wskazuje, że twórcą mechanizmu był Pierre Gille II (1723-1784), pracujący w czasach Ludwika XV i Ludwika XVI jako mistrz od 1746 r., który, dla odróżnienia ojca tego samego imienia, początkowo używał sygnatury "Gille Fils a Paris". Po śmierci ojca (1690-1765) przejął jego oznaczenie "Gille l'Aîné a Paris".
Pierwsze zegary tego mistrza, nabyte dla Zamku zapewne już w latach 1764-1764 to kartele, do dziś zachował się jeden z nich.
Czasomierz nabyty do kolekcji w 1981 r., przywrócony został do życia przez zegarmistrz Katarzynę Wierzbicką w 2024 r. Zdobi kominek w Gabinecie w Apartamencie Księcia Stanisława.
Czytaj więcej
Wystawy

Zegar kominkowy

Gille, Pierre I (ca 1690-1765) (zegarmistrz), Gille, Pierre II (1723-1784) lub (zegarmistrz)
ZKW/58