Obraz namalowany został w początku lat 50. XVI wieku, co potwierdziło technologiczne badanie deski. Na jej odwrocie umieszczona jest lakowa pieczęć z herbem królów Francji. Nie można również wykluczyć, że jest dziełem samego Luca Penniego.

Epizod z życia filozofa opisany przez Diogenesa Laertiosa ("Żywoty i poglądy słynnych filozofów", II, 5, 36). Ksantypa zwymyślawszy Sokratesa, wylała mu na głowę kubeł wody, na co filozof rzekł: "Czy nie mówiłem, że kiedy Ksantypa grzmi, to potem lunie deszcz?". Kobieta, która usiłuje zabrać z rąk filozofa książkę, to jego domniemana pierwsza żona, Myrto.

Kompozycja jest identyczna we wszystkich niemal szczegółach (z wyjątkiem pejzażu z prawej) z miedziorytem, którego autorem był prawdopodobnie Luca Penni (Florencja 1500/1504 -1556 Paryż), malarz i rytownik pracujący dla Franciszka I w Fontainebleau. Obraz powstał na podstawie ryciny, lub przygotowanego rysunku (być może projektu dekoracji ściennej).

Obraz został zakupiony do zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie w 1987 roku.

[Dorota Juszczak]
[Alicja Jakubowska]