Święty Eustachy odmawia oddania czci bogom rzymskim
Pittoni, Giovanni Battista (1687-1767) (autor)
ZKW/3910/ab
Analogie
Jeden z czterech modelli do obrazu w zakrystii S. Stae w Wenecji namalowanego ok. 1722 r.
Szkic do obrazu w zakrystii kościoła S. Stae w Wenecji (pł., 120x180 cm), datowanego przez R. Pallucchiniego na pocz. 3. dekady XVIII w. (Pallucchini 1945, nr 136, s. 106-107; Pallucchini 1960, s. 117, il. 296), przez F. Zava Boccazzi na ok. 1722 (Zava Boccazzi 1979, nr 210, il. 42). Znane są ponadto szkice: w Musée des Beaux-Arts w Bordeaux (własność Luwru, nr inw. M.N.R. 295 [it 91], pł., 32x64 cm), w Alte Pinakothek, w Monachium (nr inw. 10741, pł., 31,7x64,4 cm; Zava Boccazzi 1979, nr 117, il. 41) oraz szkic notowany na aukcji Helbinga w Monachium 12.12.1909 (Fenyö 1953, s. 290, fig. 15 – mylnie podpisana). Zava Boccazzi przypuszcza, że obraz na aukcji Helbinga jest tożsamy ze szkicem w Bordeaux.
ZKW/3910 jest nieco większy od dwóch pozostałych szkiców oraz bardziej precyzyjny niż szkic z Bordeaux, a mniej dopracowany niż monachijski – a więc nasza wersja byłaby drugim z kolei olejnym szkicem przygotowawczym do obrazu. ZKW/3910 ma również podobny do szkicu monachijskiego rozkład akcentów barwnych (błękitny płaszcz Hadriana, czerwony płaszcz i szara tunika Eustachego). Za bezpośrednie modello dla płótna z S. Stae uznawany jest rysunek sangwiną, opublikowany po raz pierwszy przez Pallucchiniego (Pallucchini 1945, nr 136, s. 106-107; Zava Boccazzi 1979, nr D.21, il. 39), obecnie w zbiorach Fondazione Giorgio Cini w Wenecji (nr inw. 30014, pł., 44x59,5 cm).
W zbiorach prywatnych znajduje się kopia kompozycji z S. Stae, przez Zavę Boccazzi określana jako dzieło szkoły Pittoniego, różniąca się od szkiców przygotowawczych ułożeniem prawej ręki posągu Jowisza (pł., 58x95 cm; Zava Boccazzi 1979, nr S.21, il. 43).