Wróć do poprzedniej strony

zkw_3379_000.jpg
zkw_3379_p_002.jpg
Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Popiersie Stefana Czarnieckiego

Le Brun, André (1737-1811) (rzeźbiarz)
ZKW/3379
Miejsce powstania/znalezienia
Warszawa (Polska) (miasto)
Datowanie
1783
Technika
odlewanie, cyzelowanie, patynowanie
Tworzywo
brąz, marmur czarny cokół
Rodzaj
popiersie
Rozwiń
Dział
Rzeźba
Właściciel
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
67 x 64 x 40 [69 x 64 x 40] cm
Opis tekstowy

Popiersie Stefana Czarnieckiego

Le Brun, André (1737-1811) (rzeźbiarz)
ZKW/3379
Wyobrażenie Czarnieckiego pochodzi z historycznego wyposażenia Zamku Królewskiego w Warszawie. Razem z rzeźbiarskim przedstawieniem Chronosa i Sławy, szeregiem brązowych popiersi wybitnych Polaków oraz wystrojem malarskim tworzy program Sali Rycerskiej, urządzonej w latach 1781-1786 i mającej służyć przypominaniu osób szczególnie zasłużonych, a także chlubnych wydarzeń z historii Polski. Rzeźba jest jednym z czterech tzw. wielkich popiersi. Pierwowzór ikonograficzny, według którego została wykonana stanowił zapewne obraz z pracowni Marcella Bacciarellego (obecnie w MNW), powtarzający z kolei anonimowy, osiemnastowieczny wizerunek ze zbiorów wilanowskich. Zarówno na malowanym portrecie, jak i w prezentowanym popiersiu, hetmana przedstawiono z podgoloną czupryną, długą, trefioną brodą, pomarszczonym czołem i niewielkimi, lekko zaciśniętymi ustami. Widoczna na prawym policzku mała blizna przypominać ma zapewne o ranie, jaką Czarniecki odniósł w bitwie pod Monasterzyskami w 1653. Ramiona, przedstawionego w kirysie hetmana, zostały osłonięte płaszczem, układającym się w obfite, głębokie fałdy, przewiązanym ozdobnym sznurem. Taka aranżacja rzeźby, będąca zapewne pomysłem samego Le Bruna, przypomina kompozycję wielu oficjalnych portretów powstających m.in. w kręgu dworu francuskiego na początku i około połowy XVIII stulecia. Sygn. odlewnika: IOHANN EHRENFRIED / DIETRICH / GOSS MICH IN WARSCHAU / 1783 – ryta z tyłu, pod popiersiem Na przedniej ściance cokołu ryty i złocony napis: STEPHANUS: CZARNIECKI. / + MDCLXV. Popiersia z Sali Rycerskiej pozostawały w zamku warszawskim do 1833, kiedy wywieziono je do Rosji. Przez pewien czas były przechowywane w Orużejnej Pałacie w Moskwie. Rewindykowane na mocy traktatu ryskiego w 1921, stanęły ponownie w Sali Rycerskiej. Kilka popiersi, zapewne czasowo, w 1924 było eksponowanych w Gabinecie Króla. Wszystkie rzeźby, przeniesione po rozpoczęciu II wojny światowej do Muzeum narodowego w Warszawie, zostały przez Niemców wywiezione na Wawel, skąd powróciły do Warszawy w 1946. Eksponowane w Galerii Portretu w pałacu w Wilanowie. W 1986 ustawiono je ponownie w Sali Rycerskiej odbudowanego Zamku. Stefan Czarniecki h. Łodzia (1599-1665). Syn Krzysztofa, starosty żywieckiego, i Krystyny z Rzeszowskich. Wojewoda kijowski od 1657, wojewoda ruski od 1664, hetman polny koronny od 1665. Zyskał sławę podczas najazdu szwedzkiego, wsławiając się m.in. obroną Krakowa w 1655.
Czytaj więcej
Wystawy

Popiersie Stefana Czarnieckiego

Le Brun, André (1737-1811) (rzeźbiarz)
ZKW/3379
Orzeł i Trzy Korony, Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, Zamek Królewski w Warszawie, 8.IV.2002-7.VII.2002