Wróć do poprzedniej strony

zkw_4131_001.jpg
zkw_4131_002.jpg
zkw_4131_003.jpg
zkw_4131_004.jpg
zkw_4131_005.jpg
zkw_4131_010.jpg
zkw_4131_017.jpg
Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Zegar kaflowy

Krigner, Salomon (fl. ante 1691-1745)
ZKW/4131
Miejsce powstania/znalezienia
Warszawa (Polska)
Datowanie
przed 1745
Technika
odlewanie, grawerowanie, cyzelowanie, złocenie
Tworzywo
szkło, mosiądz, stal
Rodzaj
zegar kaflowy
Rozwiń
Dział
Metale
Właściciel
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
10 x 14 (szer.) cm
Słowa kluczowe
Opis tekstowy

Zegar kaflowy

Krigner, Salomon (fl. ante 1691-1745)
ZKW/4131
Zegar stołowy zwany kaflakiem, w szesześciobocznej obudowie z brązu złoconego, z przeszklonymi prostokątnymi otworami na ścianach bocznych, ujętymi w gładkie obramienia. Obudowa zaopatrzona w sześć nóżek – trzy tralkowe i trzy okrągłe, talerzykowate. Dolna płyta mechanizmu z piękną ażurową, grawerowaną przesłoną wycinaną w ornamenty wstęgowo-cęgowe i akantowe oraz ażurowym kokiem przesłaniającym balans, o dekoracji z akantowych liści, ornamentów wstęgowo-cęgowych i maski. Na płycie grawerowana sygnatura "KRIGNER VARSOVIAE". Na brzegu płyty wierzchniej pas grawerowanej dekoracji ze splecionych rombów, kampanul, akantów. Mechanizm zegara z wychwytem wrzecionowym, z licznymi śladami reperacji i ingerencji zegarmistrzowskich. Brak mechanizmu budzenia.Obudowa zegara w znacznym stopniu nieorginalna: wtórna tarcza, wskazówki i nóżki, złocenia przetarte prawie całkowicie. Zuzanna Prószyńska przypisała zegar Salomonowi Krignerowi, pracującemu początkowo w Malborku, a następnie w Warszawie i tu zmarłego w 1745 roku. W czais eswych prac nad słownikiem zegarmistrzów polskich, odnalazła w aktach Metryki Koronnej pochodzący z roku 1691 dokument nadania Salomonowi Krignerowi tytułu zegarmistrza Jana III. Specjalnością Krignera były małe, przenośne zegary słoneczne. Jurgen Abeler wymienia dwa ze zbiorów niemieckich: w Optisches Museum w Jenie, oraz w Mathematisch-Phisikalischer Salon w Dreźnie, ten ostatni datując na ok. 1700 r. Tadeusz Przypkowski wymienia poza dwoma zegarami w Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie ( w tym zegar datowany 1737 należący do bpa Stanisława Hozjusza), jeszcze sześć zegarów słonecznych roboty Krignera. W drezdeńskim Mathematisch-Phisikalischer Salon znajduje się sygnowany przez warszawskiego mistrza zegar w owalnej puszeczce, ozdobionej starannym grawerunkiem, datowny na pocz. XVIII w. (inw. nr D I 127). Zegary słoneczne sygnowane "Krigner Varsoviae" przechowywane są: w Museum of History of Science w Oxford (inw. nr 34177), oraz David Eugen Smiths Collection w Columbia University Library w Nowym Jorku. Zegary sygnowane "Krigner Marienburg", a więc z wcześniejszego, malborskiego okresu działalności Krignera, znajdują się w kolekcji National Museum of Antiquities w Edynburgu, oraz Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także, jak podawał w 1958 r. Tadeusz Przypkowski, w kolekcji Dreckera w Akwizgranie. Jedyny, według Prószyńskiej, poza zegarem zamkowym zegar mechaniczny Salomona Krignera - stołowy, z budzikiem skałkowym, posiada w swych zbiorach Muzeum Narodowe w Warszawie. Przed wojną w inwentarzu tego muzeum figurował według badaczki jeszcze inny zegar mechaniczny sygnowany przez Krignera, dziś zaginiony. Bibliografia: Jürgen Abeler, Meister der Uhrmacherkunst, t. 2, s. 366. Tadeusz Przypkowski, Deklinacja magnetyczna Warszawy z roku 1737 i problem wiarygodności przekazów deklinacji magnetycznej zabytkowych zegarów słonecznych, Przegląd Geofizyczny, 1/1958 Zuzanna Prószyńska, materiały do Słownika zegarmistrzów polskich.
Czytaj więcej
Wystawy

Zegar kaflowy

Krigner, Salomon (fl. ante 1691-1745)
ZKW/4131
Słowa kluczowe: