Kielich mszalny ze sceną Ukrzyżowania oraz kamieniami na stopie, z silnie rozszerzającą się czarą.

Kielich okrągłej stopie, osadzonej na wąskiej, płaskiej kryzie z ażurowym pasem maswerkowej bordiury z czwórliściami, nakryty płaszczem, przechodzącym we wklęsły trzon, dźwigający wydatny nodus, wydzielony od góry i dołu sztancowanymi pierścieniami z wicią winnego grona, tworzącą ceownice. Nodus elipsoidalny z sześcioma romboidalnymi guzami, rozdzielonymi maswerkami z rybim pęcherzem i trójliściem. Na guzach na tle z czarnej emalii gładkie litery, tworzące napis "Ih?SUS". Wyżej polerowana czara formie odwróconego stożka. Na stopie scena Ukrzyżowania z figurkami Marii i św. Jana Ewangelisty oraz kamienie jubilerskie w szlifie kaboszonowym lub schodkowym (zachowało się 25 z 33 kamieni), m. in., szafiry, granaty, rubiny (ew. spinele ?), malachit (?), ponadto dwie kwadratowe płytki, pierwotnie tzw. sztuczki, z ażurami i kamieniami; naprzeciw sceny Ukrzyżowania w owalu 6 małych kamieni otaczających środkowy większy. Forma opraw, a zwłaszcza ażurów z klejnotami może wskazywać na biżuteryjne pochodzenie. Od spodu, na kryzie stopy, nowożytne grawerowane oznaczenie "St. Cyriaci", odnoszące się być może do wezwania (może ze względu na patrona kaplicy szpitalnej, nie można wykluczyć m. Kapice koło Grajewa, gdzie znajduje się drewniana kaplica św. Cyriaka).

Typ kielicha ze stożkowaną czarą, znany ze innych, zwykle skromniejszych realizacji, przejściowy pomiędzy między częstszym i wcześniejszym (1 poł XIV w.), z okrągłą stopą i cylindrycznymi guzami, a późniejszym, w którym znajdujemy stopy wielolistne i czary wychodzące z koszyczka. Forma nodusu z guzami utrzymała się do 1 ćw. XVI w. Analogiczny obiekt z Ukrzyżowaniem (bez asysty) na stopie z kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim datowany jest na na 4. ćw. XIV w; podobny w kościele w Wyszkowie z przestawieniami świętych w guzach i gładką stopą datowany na poł. XV w.
Dar Julianny i Henryka Koterby oraz Edwarda Koltery, 4. 02. 1974.


[Konrd Nawrocki]