Wróć do poprzedniej strony

Dodaj do ulubionych
Podstawowe informacje

Stolik ,,z orłem"

Autor nieznany
ZKW/5662
Miejsce powstania/znalezienia
Polska (kraj)
Datowanie
ok. 1820-1840
Technika
stolarka, rzeźbienie, złocenie, patynowanie, okleinowanie
Tworzywo
mahoń, lipa, sosna
Dział
Meble
Właściciel
Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Wymiary
78 x 79 cm (śr.)
Analogie
Identyczny stolik w zbiorach muzeum Zamek w Baranowie Sandomierskim
Opis tekstowy

Stolik ,,z orłem"

Autor nieznany
ZKW/5662
Stolik z okrągłym blatem, na rzeźbionym trzonie w formie orła w zamkniętej koronie, z rozpostartymi skrzydłami, trzymającego w szponach wiązkę błyskawic, siedzącego na kamieniach ułożonych na ośmiobocznej podstawie. Blat mahoniowy, podstawa okleinowana mahoniem, orzeł złocony, kamienie czarno patynowane. Stolik okazjonalny, którego głównym elementem dekoracyjnym jest w pełni rzeźbiony i złocony orzeł, pozwalający na centralne ustawienie mebla i jego ogląd z każdej strony. Tematycznie mebel wpisuje się w długą tradycję (przynajmniej od XVII w.) stołów zdobionych orłami, które ze względu na urozmaiconą bryłę i bogatą symbolikę opartą na mitologii, religii chrześcijańskiej czy heraldyce chętnie wykorzystywano w reprezentacyjnych bądź ceremonialnych wnętrzach. Sylwetkę orła i jego upierzenie oddano z dużą dozą realizmu, co pozwala łączyć rzeźbę z nurtem antyczno-klasycyzującym, który w Polsce pojawił się ze szczególnym nasileniem w okresie panowania Stanisława Augusta. W wersji heraldycznej Orzeł Biały w koronie zyskał w tym czasie bardziej wysmukłe skrzydła, których zakończenia (ostrolotki) na początku XIX w. wolutowo wyginają się w stronę głowy lub korpusu ptaka. W takiej postaci utrwalił się wówczas jako wzór orła wojskowego, czego przykładem mogą być zwieńczenia drzewców sztandarów z okresu Księstwa Warszawskiego. Wiązka piorunów w szponach orła przypomina, że był on symbolem gromowładnego Zeusa (Jowisza). Element ten Napoleon I wprowadził do cesarskiego herbu i zwieńczeń drzewców wojskowych sztandarów, nawiązując do stylistyki orłów rzymskich legionów. Równolegle w meblarstwie anglosaskim dominowały przedstawienia z orłami trzymającymi w szponach kulę lub węża, co propagował już w 1. połowie XVIII w. architekt i projektant William Kent. Najpóźniejsze w omawianym meblu wydają się elementy mahoniowe: cienki blat i ośmioboczna podstawa, które są bardziej charakterystyczne dla okresu biedermeieru niż dla empire’u czy klasycyzmu. Stół zakupiony do Zamku Królewskiego w Warszawie jest obiektem niezwykle rzadkim. Znamy jeszcze tylko jeden podobny egzemplarz – w zbiorach zamku w Baranowie Sandomierskim (nr inw. MZB/SZ.122/1), różniący się przeciwnym ustawieniem głowy orła. Nie można wykluczyć, że oba stoliki stanowiły pierwotnie komplet.
Czytaj więcej
Wystawy

Stolik ,,z orłem"

Autor nieznany
ZKW/5662