Czas potopu szwedzkiego pozostawił skarb Rzeczypospolitej w opłakanym stanie. Nie tylko poniesiono straty materialne, lecz także obawiano się, że nieopłacone wojsko siłą zechce odebrać zaległy żołd. W 1659 r., by zwiększyć zysk państwa, Tytus Liwiusz Boratini zaproponował bicie drobnego szeląga nazwanego później od jego nazwiska boratynką. Moneta ta wprowadzona została do obiegu po kursie przymusowym, zdecydowanie wyższym od wartości zawartej w nim miedzi. Cztery lata później ten sam zabieg – emisję monety podwartościowej – zastosował inny dzierżawca mennic koronnych Andrzej Tymf. Pochodził ze starej niemieckiej rodziny mincerzy, a do Polski przybył ok. 1650 r. Początkowo zarządzał mennicami we Wschowie i w Poznaniu, później w Bydgoszczy, Krakowie i we Lwowie. Jego projekt opierał się na tych samych założeniach – kruszec użyty do wybicia monety powinien kosztować znacznie mniej niż jej nakazany kurs. Tym razem jednak użyto srebra, by stworzyć monetę o wysokim nominale – pierwszą polską złotówkę (zwaną od nazwiska twórcy tymfem). By zalegalizować owo niemal jawne fałszerstwo – czy raczej uspokoić opinię publiczną – na awersie obiegowego tymfa zamieszczono napis: DAT PRETIVM SERVATA SALVS POTIORQ3 METALLO EST (Cenę daje ocalenie kraju i to lepsze jest od kruszcu). Nie dano się jednak zwieść i monogram królewski złożony z liter ICR zamieszczony na regularnej złotówce tłumaczono jako Initium Calamitatis Regni (Początek nieszczęść w królestwie). Wyjątkową złotówkę sygnowaną inicjałami Andrzeja Tymfa, która wzbogaciła kolekcję monet Zamku Królewskiego w Warszawie, od zwykłego tymfa odróżnia z pozoru tylko portret. Jednak należy uświadomić sobie wielką wagę tej różnicy. Zmiana taka wyraźnie nawiązywała do stempli tradycyjnych dobrych monet, które na awersie nosiły właśnie królewski portret. Warto też dodać, że złotówka portretowa jest wyraźnie cięższa, a jej średnica większa od tymfów z monogramem – 8,84 g i 36 mm wobec ok. 6 g i 30 mm. Różnice te wbrew pozorom są dosyć znaczne. Gdyby nowa złotówka trafiła do obiegu, to zgodnie z prawem Kopernika–Greshama, które mówi, że moneta gorsza wypiera z rynku lepszą o tym samym nominale, zostałaby szybko z niego wyłowiona i przetopiona. Reguła ta oraz brak śladów użytkowania świadczą o tym, że była to raczej moneta próbna. Tymf portretowy z 1664 r. nie trafił do żadnego z wielkich, istniejących do dzisiaj zbiorów. Nie ma go nawet w słynnej kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego. Notowany był jedynie w rozproszonej kolekcji radziwiłłowskiej i nie można wykluczyć, że jest to właśnie ów egzemplarz.